![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
VIP Forums Muzblog Chat Games Gallery. Форум, муздневники, чат, игры, галлерея. |
|
Literature and Culture Literature – are news, that will never become out of date. (Ezra Pound) When everything is forgotten, culture remains. (Edward Errio) |
![]() |
Даниэл Варужан |
LinkBack | Thread Tools | Display Modes |
|
![]() |
#1 (permalink) |
Все буду молчать......... VIP Ultra Club
Join Date: Mar 2007
Location: Много будете знать скоро состаритесь...
Age: 45
Posts: 14,210
Blog Entries: 7
Rep Power: 33
![]() |
Даниэл Варужан
1884 – 1915
![]() Армянский поэт. Родился в Западной Армении в крестьянской семье. Учился в школе мхитаристов в Венеции. Литературную деятельность начал в 1904. В сборнике стихов «Погром» (1908) он описывал армянские погромы, борьбу народа против жестокостей султанского режима. Его основные темы - армянская патриархальная жизнь, народный патриотизм («Сердце племени», 1909). В стихах, проникнутых демократизмом, воспел труд крестьянина («Песня хлеба», издание 1921, посмертно). Учась в Бельгии, Варужан стал очевидцем нарастающего рабочего движения в Европе. В сборнике «Языческие песни» (1912) он противопоставил царящим в обществе несправедливости, жажде наживы дух рыцарства, благородства, бескорыстия. Один из первых в армянской поэзии писал о рабочих («Перерыв», «1-е Мая», «Умирающий рабочий», «Работница»). Он приветствовал Революцию 1905-07 в России. Стал жертвой геноцида армян в Турции. |
__________________
«Никто никого не может потерять, потому что никто никому не принадлежит.» |
|
![]() |
![]() |
![]() |
#2 (permalink) |
Все буду молчать......... VIP Ultra Club
Join Date: Mar 2007
Location: Много будете знать скоро состаритесь...
Age: 45
Posts: 14,210
Blog Entries: 7
Rep Power: 33
![]() |
ПОСЛЕ ПИРШЕСТВА
Безмолвье в зале. Гости разошлись. Светильники сияют утомленно. Бесшумно и тягуче каплет вниз Густая кровь из вен их воспаленных. Струна замолкла. В обмороке стон Тут бродит. Тяжкий сон нетрезво дышит. Над ртами и глазами машет он Крылами крупными летучей мыши. Средь хаоса стола, среди безмолвья В кувшине грезит капелька вина. Зубами раненный, покинутый гранат Под свечкой — с нею — истекает кровью. Вдруг звон в тиши — и вдребезги стакан, Убитый наповал недавней трещиной. Надкусан был он опьяненной женщиной - В нее он страстью хмеля истекал. А в вазе вянут голубые лилии. Их духом был гусан и пьян, и сыт. И мертвой бабочкою пышнокрылою На стуле веер кем-то позабыт. А из двери, в ночи открытой настежь, Вздох мускуса еще не отсверкал. Сообщничество хохота и страсти Мертвеет где-то в глубине зеркал. Служанка и уродливый слуга Тут убирают и пируют ныне. Опивки вин глотнув, хмельной слегка, Исподтишка Целует раб рабыню. |
__________________
«Никто никого не может потерять, потому что никто никому не принадлежит.» |
|
![]() |
![]() |
![]() |
#3 (permalink) |
Все буду молчать......... VIP Ultra Club
Join Date: Mar 2007
Location: Много будете знать скоро состаритесь...
Age: 45
Posts: 14,210
Blog Entries: 7
Rep Power: 33
![]() |
АСТХИК*
Осталась шея мраморная целой И гордой — ныне, средь веков разрушенных. И лилией она взметнулась белой, Власть обретя над Избранными Душами. В глазах твоих — живое небо эллинов, Вся суть его: сияние и кров. Да, ты легла, резцом ранима гения, Чтоб хлынула душа из мраморных зрачков, Чтоб жизни, женственности, нежности учил он Тебя, пенорожденную... Еще Солоноваты капельки пучины На ямочках твоих оживших щек. Но руки где, Астхик? Они погружены В твой океан, бунтующий вдали?.. Так хочется найти любви жемчужину, Чтоб ею увенчать чело Земли. _______________ * Астхик — богиня любви в армянской мифологии. ________________ |
__________________
«Никто никого не может потерять, потому что никто никому не принадлежит.» |
|
![]() |
![]() |
![]() |
#4 (permalink) |
Все буду молчать......... VIP Ultra Club
Join Date: Mar 2007
Location: Много будете знать скоро состаритесь...
Age: 45
Posts: 14,210
Blog Entries: 7
Rep Power: 33
![]() |
ИЗВАЯНИЮ КРАСОТЫ
Я хочу ,чтобы мрамор твой белый Из нутра Олимпа был вырыт. Мой резец явит зрячему миру Хмеля полное женское тело... В глубь очей твоих падая, истину И бессмертье находят там люди. Лик твой чист. Совершенные груди Соком жизни томятся таинственно. Будь нагой, как душа у поэта. И языческой той наготой Нам терзаться, не смея при этом Прикоснуться к тебе. Пред тобой Мне зарезанным быть — быть мне жертвой. Выжжет кровь мою мрамор твой щедрый. |
__________________
«Никто никого не может потерять, потому что никто никому не принадлежит.» |
|
![]() |
![]() |
![]() |
#5 (permalink) |
Все буду молчать......... VIP Ultra Club
Join Date: Mar 2007
Location: Много будете знать скоро состаритесь...
Age: 45
Posts: 14,210
Blog Entries: 7
Rep Power: 33
![]() |
ПОСЛЕ КУПАНИЯ
Из моря выйти и с тобой Пройтись бы брегом синебоким. И косы, полные волной, Пусть сушатся на солнцепеке. И к лону теплому песка Прильнет нога твоя нагая. И кинется волна ласкать, Лобзать ее... не настигая. Хмельной от моря, в море глаз Твоих под солнцем окунусь я. Вниз — волосы! И плеч коснутся, И станут сохнуть, золотясь... |
__________________
«Никто никого не может потерять, потому что никто никому не принадлежит.» |
|
![]() |
![]() |
![]() |
#6 (permalink) |
Все буду молчать......... VIP Ultra Club
Join Date: Mar 2007
Location: Много будете знать скоро состаритесь...
Age: 45
Posts: 14,210
Blog Entries: 7
Rep Power: 33
![]() |
НАВАСАРД*
Ты гений Гайка** в Навасард под жгучим солнцем Возвеличь! Вот лира! Встань из пепла, пой и славословь И славокличь! Во имя Силы, Красоты ты с факелом Под божий кров Вступи, святыни окропи, и станет все — Огонь и Кровь! Стакан гранатного вина к сосцам прекрасной Анаит*** Вздымай смелей! Напиток пламенный, густой на сердце гибнущих творцов Легко пролей! Мы мрамор девственный возьмем, чтя Семя, Племя И Любовь. Нам — Детям Августа — ваять святой Зари Живую Новь. ___________________ * Навасард — языческий новый год, праздновался в август. ** Гайк — по преданию прародитель армян. *** Анаит — богиня красоты и плодородия. |
__________________
«Никто никого не может потерять, потому что никто никому не принадлежит.» |
|
![]() |
![]() |
![]() |
#7 (permalink) |
VIP Lord VIP Ultra Club
|
![]() Հ Ա Ր Ճ Ը
Դանիել Վարուժան ԵՐԿԵՐ «Սովետական Գրող» Հրատարակչություն Երեվան 1984 Այսպիսով «Գեղեցիկի և Զորութէան» ձոնն է հնչելու այսօր Փա՜ռք սարբինային. Ներոն կ'արբենա: Հարճը… զի յոյժ գեղեցիկ էր, եւ երգէր ձեռամբ: Մովսես Խօրէնացի, Գիրք Բ Ա Գարնանամուտ երեկո մ'իր պալատին մէջ մարմար, Բակուր, Սիւնեաց Նահապետ, շքեղ հանդէս մը կու տար, Երբ Ուղևոր մը յանկարծ մըրըրկարշաւ կը հասնի Լուսնկափայլ ճամբայեն` մեծ դըրան քով արքենի: Ձին կը հևայ, ու բերնին փըրփուրն` հողմէն միշտ խլւած` Կը թըրջէ թամբն համօրէն, ասպանդակներն ոսկեմած: Հեռուներէն ան կու գայ, զայս կը մատնէ թէ՛ փոշին, Որ դիզվեր է խավերուն մէջ թիկնոցին թավիշին, Թէ՛ նըժոյգին վըրնջիւնն աստեղացունց մաքրությամբ` Որ կը խընդրէ ախոռին գոլուտ հանգիստը անթամբ: Բակուր այդ հիւրն իր անձէն և անունէն կը ճանչնայ. Բագրատունին Տըրդատն է, հըզօր իշխան ու փեսայ Տիրան հայոց արքային, որ կը փախչի Մարաստան. Կը փախչ ան` զի կինն իր, Տիրանի դուստրն աննըման, Գանակոծեր է խըստիւ, պալատէն դուրս արտաքսէր, Խուզելով, իբր անարգանք, անոր խարտեաշ գանգուրներ: –«Տրդա՛տ,– կ'ըսէ Նահապետն,– այս գիշեր քուկդ է իմ տուն. Մարաց աշխարհն հեռու է, և դու անշուշտ պարտասուն. Մըտի՛ր սրահը տօնին, թող իրարու դէմ փըշրին Մեր բաժակներն, ու մեր սէրը մըկըրտէ թող գինին»: Եվ կոչունքի կը բազմի Բագրատունին վտարանդի Աջ կողմը ճիշտ Բակուրին` որ իր կարգին կը նըստի Գահի մը վրայ` որուն լայն թիկնատեղն է քանդակւած Բագոսը` եզ մ'որթերով պըսակելու ըզբաղած: Սեղանի շուրջը արդէն Մեծամեծերն հայկազուն Դէմ հանդիման բազմէր են, բայց ո՛չ իրենց մեծանուն Աստիճանին համեմատ, այլ սուրերու մեծութէան; Հոն են ճորտերը Սիւնեաց գավառներուն երկտասան, Լերան ազատ զավակներ, միշտ զրահի մէջ կուրծքերնին` Որոնք հըզօր կումբի պես ջահերու տակ կը փայլին: Հոն կան նաև բըդեշխներ, ազատանին քաջարի` Որ կը պատմեն թէ ի՛նչպէս կ'որսան վարազը վայրի Ազնըվատոհմ սեպուհներ ոսկեճարմանդ խլաներով Գինւոյ բաժակ ի ձեռին կը ծիծաղին կէս գինով: Պալատին մէջ ծով մը կայ ծիծաղներու և լոյսի` Որ գաղջօրէն ծուփ առ ծուփ դռներէն դուրս կը հոսի: Կոչնականները զարմիկ պատերն ի վար կախեր են Որսի գալար շեփորներն ու վահաններն ոսկեղէն. Եվ նիզակները, դեռ թաց վարազներու արիւնով, Տըրձակ տըրձակ կը հանգչին հըսկայափեղկ դըրան քով: Լայնակոնք սըրահը քըսան սիւներով է կառուցւած` Որոնց վըրայ կը շողան քըսան ջահեր դէմ դիմաց. Եվ այն քըսան սիւներուն մէջէն քըսան գերիներ Կը բերէն թանկ սաներուն վըրայ` խորոված երէներ` Որոնց շոգին քըմապարար կը բարձրանայ ոլորուն Ջահերուն շուրջը կազմելով խըլատեռեր ծըփծըփուն: Ըսպասներն ալ սեղանին մեծարժէք են. և կարծես Արծաթազօծ դըգալներն ու դանակները նոյնպես Փողփողումին տակ լոյսին փայլակներ են աղմըկոտ` Որ կը ծըփան դիպակեայ նըվարտանին վրայ փութկոտ: Ծաղկակալներ են դըրւած երկայնքէն ի վեր սեղանին, Որոնցմէ եղկ բուրումներ շուրջը արբշիռ կը սըփռին. Ծաղիկներուն ընդմէջէն, քըրքիջներուն հետ թըրթռուն, Կը նըշմարւին ըսպիտակ ակռաներն հիւր ճորտերուն. Եվ գինիին թանձըր հոտն և խահերուն գոլորշին Վեր բարձրացած` կը սքողեն կատաղութիւնն այդ ճաշին: Կու գայ համեղ գերերին` որով Սիւնիքն է առատ, Զոր եփեր են տատրակի սըրտիկներով անարատ: –«Աղավնիի սիրտ ուտենք,– կը կոչէ ճորտը Բալի,– Որ ունենանք վագրի լեարդ»:– «Ես այդ մասին աւելի,– Կը կատակէ յանկարծ մին,– կընտըրեմ սիրտը՛ կընոջ»: Ծիծաղելով այն ատեն կից վերնատունը ամբողջ Կ'ալեկոծի, ուր ժողււած հայ տիկիններ բազմական Կ'ընեին նոյն խըրախճանքները նոյն շուքով տօնական: Այն ատեն ներս կը մտնեն երկու ջուխտակ գերիներ Կրելով երկու լախտ վարազ սաներու վրայ ոսկեհեռ. Եվ ուրիշներ նոյն թիւով` իրենց ուսին վրայ ունին Ըսկուտեղները նուռին, սափորները յորդ գինիին. Յաղթանա՜կն է այս խրախին: Հեղեղ մ'յանկարծ վարդերու, Իբրև ամէն տիկին արձակէր սիրտն իր աղու, Վերնատունէն կը տեղան կոչնականաց վրայ գինով: Քանի մ'ասպետ կը կոփեն վահանն իրենց աշտէով: Աղաւնիներ աւասիկ կամարին տակ կը ճախրեն, Եվ ծայրն իրենց թևերուն մըխըրճելով ծուլօրէն Շատըրվանին մէջ` որ լոյս կ'ողբայ բակին առընթէր, Կու գան իրենց թռիչներէն վար անձրևել մարգրիտներ: Ու վարդ, տատրակ հոն խառնւած հեղեղներով ճաճանչի Կ'ստեղծեն դրախտ մ'ուր կարմիր հեշտութեան նուռը կ'աճի: Մատըռւակներ աւասիկ կարապնավիզ սափորով Բաժակներուն մէջ գինին կ'հեղուն դէմքով մ'անխըռով: Բագրատունին այն ատեն, կորովաբիբ Տըրդատես, Դաշխուրանն իր վեր կ'առնու, և.–«Ասպետնե՛ր,– կ'ըսէ,– ես Վանատուրին սէրմնայորդ, և տըռփածոց Աստղիկին, Անոր` որ հուրն է արու, անոր` որ հողն հեշտագին Կ'ըմպեմ ի փառս: Անոնց տռիփն ու համբոյրները հաւէտ Այգիներուն մէջ ձեր թող ծաւալանան ծաղկաւէտ»: –«Ձեր Թագաւոր աներոջ,– կ'ըսէ Բակուր,– սուրբ կեանքին Ըմպենք որ մեզ կը պահէ խաղաղութէան մէջ հեշտին»: –«Թագավորի՜ն, որ կ'հանգչի,– աղաղակեց ճորտ մ'յանկարծ,– Ձիւներուն մէջ Մասիսի»: Այս յայտնութիւնն հեղակարծ Ներկաները ապշեցուց:–«Մեռա՞ւ Արքան մեր հայոց…»: –«Արդ իր դիակը կ'իշխէ յաւերժանիստ սառին ծոց: Գուժկան մ'երեկ ագռաւի երագութեամբ հոս հասաւ, Պատմեց թէ ի՛նչպէս Տիրան խեղդըւած է բըքազրավ: Կ'ըսեն թէ թագը միայն ձիւներէն դուրս է մնացած, Որուն վըրայ կը շողայ դեռ հայ արևը Մասեաց»: Շըրջան ըրավ սև լուրն այս պալատին մէջ բովանդակ Գինեփըրփուր բաժակէ մ'ավելի ե՛ւըս արագ, Որ միմիայն արբեցուց բերկրանքներով անպատում Տըրդատի սիրտն` որ մինչև արքային մահն էր սըրտում: –«Խըմե՜նք,– ըսաւ,– ու տօնենք Արշակունի գահերուն Թավալումներն անդունդի և մեղկանքի մէջ փըցուն»: Եվ հազիւ հազ շըրթներուն դըրաւ գավաթն հրահոսան` Վերնատան մէջ աչքերն իր զոյգ մ'աչքերու դիպեցան: Կին մը իրեն կը նայեր, կը զգար սըրտին մէջ շըմոր. Իր կազմին վրայ կ'հիանար, առնագեղ, խրոխտ ու հըզօր, Հըզօր` վիզովն առիւծի և բիբերով աստղահեռ` Որոնց բոցեն այրելու համար անգամ մ'իսկ բավ էր Որ անոնց մէջ հանդըգներ առնաբաղձ կին մը նայիլ: Հըզօր` մարտիկ գըլուխով, լայնշի լանջքով անարգիլ Որ ճոշանին մէջ կ'ուռեր կոհակի պես փըրփրազեղ. Հըզօր` թիկնով մեծադիր, բազուկներով առնագեղ` Որոնց միջեն կը սիրեն կիներն իբր օ՛ձ գեղածալ Բիւր ձևերով գալարվիլ ու ծըվարիլ ու տաքնալ: Վերնատան կինը սարսռաց: Տըրդատ մեկ ձեռքը հենած Սեղանին վրայ, միւսով տաշտը բերնին գըլխիբաց, Անոր կապոյտ աչքերուն հառած աչքերն իր մըթին Խըմեց երկա՜ր– փըրփուրեն մինչև մըրուրն– իր գինին: Հետո ծոցեն դուրս քաշեց խուրձ մը դեղձան մազերու Մութ ամպեն դուրս մացառվող ճաճանչներու պես աղու. Եվ անով իր գինիոտ բերանն աղեկ մը սըրբեց… Անոնք մազերն էին իր գոռոզ կընոջ` զօր բրածեծ Ըրավ ու ա՛յսպես ահա ծաղրեց այն էգն անուղղա, Եվ ապշեցուց ամենքն այդ իր անսովոր գործին վրայ: Հազիվ Տըրդատ սեղանին դըրավ գավաթը թափուր` Լոյսէրու հոծ ծովուն մէջ թնդաց սըրահն ընդհանուր. –«Վարձա՜կն ահա, տեղ բացեք, վարձա՜կը, վարդ տեղացեք. Մազերուն մէջ, ոտքին տակ մարգարիտինե՜ր լեցուցեք» : Սանդուխներէն վերնատան վար կ'իջներ կին մը խաժակ. Կը թըռվռային գըլխուն շուրջ աղավնիներ ըսպիտակ: Ճաճանչավուխտ քողին մէջ աստըղ մ'էր ան` որուն մեծ Աչքերուն մէջ սևեռուն Տըրդատ գինին իր խըմեց: Այդ ժամանակ սրահ մըտան հինգ ծերունի գուսաններ, Ուսէրուն վրայ վիժանուտ գանգուրներով լուսահեր. Ոլորակեց տավիղն հեշտ, փանդիռն հնչեց փառակոչ, Նըման արծաթ կարկուտի երգ ջաղբեց դա՛փը դողդոջ. Եվ յոթնաղի քընարին որովայնին մէջ տոսախ Նըվագի ծով մ'ըսկըսավ մըրըրկոտիլ աղեբախ: Հետո յանկարծ միացած բոլոր լարերն իրարու Պանծացուցին անգամ մ'ալ փառքերը հին դարերու, Երգը հըզօր դիքերուն, Դիցուհիի ոսկեմայր, Երգն աստղահմա քուրմերուն` որոնք բագնին վրայ մարմար Վըզան օձեր այրեցին բոցերուն հետ ծառացող. Երգն` ասպետի մը զարմիկ, դիւցազներու զինաշող, Որոնք նըման կայծակի տեգերն` իրենց պիրկ ձեռքին` Փաղանգներուն կազմը կուռ արիւնառուշտ ճեղքեցին. Հընչեցուցին երգերն հուսկ մեհենական պարերու, Սերն հայկազուն կոյսէրուն և հարճերուն գինարբու` Որոնք այգվոյն զովալից հովանիին տակ պառկած Լոյս ծոցն իրենց կը թողուն սեպուհներուն համար բաց: Կոչնականները համուռ դեպ գուսանները դարձան, Որոնց մէջտեղ ըսկըսած էր պարել կին մը դեղձան: Վարձակն էր ան, Նազենիկ, նազելագեղ անունով: Հասակն ամբողջ կը թըրթռար բարտիի պես հողմախռով. Դաշներգը իր ջիղերուն դաշներգին հետ լարերուն Կը միանար, կը սըփռեր համանըվագ մ'հարաճուն: Յոթն հարճերն հերքը խարտյաշ մատվըներով նախանձոտ Արաբական իւղի մէջ օծաներ են քաղցրահոտ. Եվ գըլխուն շուրջը պըսակ մը վարդերու հիւսէր են` Որոնք եթէ ճըզմըվին անշուշտ արիւն կը ծօրէն: Կը շողշողան ունկերուն ծայրը օղեր փողփողէջ Աստղերու նման ցոլալով անրակներուն փոսին մէջ. Արմունկեն վեր աջ բազուկը կը խածներ սեղմօրէն Նուրբ մարգրիտով հելուզւած ապարանջան մ'ոսկեղեն. Իսկ վիզեն վար մինչև ծայրն ըստինքներուն սևապտուկ Կը բոլորվի վառ մանյակ մը լոյսէրով հեղեղուկ: Եվ այնքան նուրբ է զառքաշեն` որ կը բըղխե դեպի դուրս Ազդըրներուն գաղջութիւն և կաթնագոյնը սընդուս. Մուճակներուն մէջ խարտեշ կաղապարւած ոտքերն ա՛լ Դռոյթ տալով կը սկըսին հատակին վրայ պար դառնալ: Կոչնականները լըռիկ հիացումով քարացած, Մարմնակարկառ, ապշոպյալ, աչուներով լայնաբաց, Կը դիտեն զինք: Նազենիկ նախ կ'օրորե մեղմօրէն Ալապաստրե ուսէրուն վըրա գըլուխն հըրեղեն` Ներկաներուն շըրջելով զոյգ մը աչքերը աղվոր` Ուր կ'ընկղմի մարդ հեշտին, բայց դուրս կ'ելլե վիրավոր: Վեր կը վերցնե հոլանի բազուկներն իր հուլօրէն Լայնշի քողին կապուտակ խաղաղութէան ընդմէջեն Զոյգ մը տոսախ բամբիռները մատերուն մէջ ճարտար Հանկարծակի կը հընչեն, կ'ըլլան պարին կառավար: (Շարունակելի) |
![]() |
![]() |
|