|
Ֆրիկ
( XIII — սկիզբ XIV դարեր)
Ֆրիկի կենսագրությունը անհայտ է: Կյանքի տարիները ( XIII — սկիզբ XIV դարեր) սահմանվում է այն բանաստեղծություններով, որոնց տարեթիվը հայտնի է՝ XIII դարի վերջը:
Ենթադրում են, որ Ֆրիկը նրա կեղծանունն է:
Ֆրիկը (13-րդ դարի 30-ական թթ-14-րդ դարի առաջին քառորդ) միջնադարյան մեծատաղանդ հայ բանաստեղծ է: Եղել է աշխարհական, հեռու կրոնական կյանքից: Նրա իսկական անունը հայտնի չէ. «Ֆրիկ» գրական կեղծանունն է: Մոնղոլական տիրապետության ժամանակ նա մաբողջովին ունեզրկվել է: Մոնղոլները հարկի դիմաց գրավ են վերցրել նրա որդուն, և դրանից հետո Ֆրիկը մեկնել է պանդխտության: Ֆրիկից մեզ է հասել շուրջ երեք տասնյակ բանաստեղծություն, Ֆրիկը գրել է ժողովրդին հասկանալի պարզ ու հստակ լեզվով: «Ֆրիկը հանցեղ պարզ է խոսել, որ ամենայն մարդ իմանայ»,- գրում է բանաստեղծը: Նա իր տաղերում առատորեն օգտագործել է ժողովրդական բանահյուսության պատկերով արտահայտությունները, համեմատություններ, առածներն ու ասացվածքները:
СЕРДЦЕ МОЕ, ОТЧЕГО ТЫ ЗАБИЛОСЬ?
(Перевод Н. Гребнева)
Сердце мое, отчего ты забилось?
Быстрая мысль, ты куда устремилась?
Что ты, слеза, по щеке покатилась?
Память, а ты почему замутилась?
Много грешил, суесловил я много,
Я отдалился от господа бога.
Ныне меня посетила тревога,
Ангел святой поманил меня строго.
Все, что святыней считал я когда-то,
Нищему духом, давно уж не свято.
Сделал замки и воздвиг я палаты,
Скрыл в сундуки я каменья и злато.
Грешник с посыпанной пеплом главою,
Что ты дрожишь над несметной казною?
И богачи, поглощенные тьмою,
Много ли взяли из мира с собою?..
ЦВЕТОК ЛЮБВИ
(Перевод Н. Гребнева)
Цветок любви чудесный этот
Растет не в дальней стороне,
Он зацветает вешним цветом
Внутри людей, а не вовне.
Он любящим приносит благо,
Он указует им пути.
Исполнись львиною отвагой
И тот цветок в себе взрасти!
Ты силам темным на потребу
Не пребывай в греховном сне.
Но, устремляя очи к небу,
Покайся, Фрик, в своей вине.
Страшись страстей, что правят нами,
Помысли о грядущем дне
И плачь кровавыми слезами,
Чтоб в вечном не гореть огне.
|
