VIP Forums Muzblog Chat Games Gallery. Форум, муздневники, чат, игры, галлерея.

Мукик · 13 Jun 07, 10:21

Արշակ Չոպանյան
(1872- 1954)

Արշակ Հովհաննեսի Չոպանյանը ծնվել է 1872 թվականի հուլիսի 15-ին Կ. Պոլսում, մահացել է 1954 թվականի հունիսի 8-ին Փարիզում: Գրող, քննադատ, բանասեր, լրագրող, հասարակական գործիչ: Սովորել է Կ. Պոլսի Մքրուհյան դպրոցում, ապա՝ Կեդրոնական վարժարանում: Աշխատակցել է "Արևելք", "Մասիս", "Հայրենիք" պարբերականներին: 1895-ին սկսել է "Ծաղիկ" հանդեսի հրատարակությունը, լույս է ընծայել մի քանի համար և ահաբեկված համիդյան բռնություններից՝ նույն տարում փախչելով՝ հաստատվել է Փարիզում, ուր և անցկացրել է իր հետագա ամբողջ կյանքը:

1898-1911 և 1929-1949 թթ. հրատարակել է հայտնի "Անահիտ" հանդեսը: Հասարակական, լրագրական-հրատարակչական աշխատանքներին զուգընթաց զբաղվել է արվեստի, բանասիրության, գրականագիտության և գրաքննադատության հարցերով, հրապարակախոսությամբ, գրել է արձակ ու չափածո գեղարվեստական գործեր, կատարել է թարգմանություններ:

Առանձնակի նշանակություն ունի Չոպանյանի քննադատական և գիտական բանասիրական գործունեությունը: Նա նորովի է մեկնաբանել հայ գրականության շատ երևույթներ: Հրատարակել է "Նահապետ Քուչակի դիւանը" 1902-ին, "Նաղաշ Հովնաթան աշուղը և Հովնաթան Հովանթանեան նկարիչը" 1910-ին, "Հայ էջեր" 1912-ին, "Հայրեններու բուրաստանը" 1940-ին և այլ ուսուսմնասիրություններ: Կազմել և լույս է ընծայել Պ. Դուրյանի (1894) և Մ. Պեշիկթաշլյանի (1907) երկերը, որոնց նվիրել է նաև ուսումնասիրություններ: Առաջինն է Գրիգոր Նարեկացու ժառանգությունը վերլուծել որպես գեղարվեստական ստեղծագործություն և նրան դրել համաշխարհային գրականության հսկաների կողքին: Անդրադարձել է գրական նոր երևույթներին՝ հաճախ առաջինը տալով դրանց հեղինակների (Վ. Թեքեյան, Սիամանթո, Դ. Վարուժան, Ե. Չարենց, Մ. Զարիֆյան և ուր.) ստեղծագործական ինքնատիպության բնութագիրը: Հոդվածներ է նվիրել նաև արվմտաևրոպական և ռուս գրողներին: Մեծ աշխատանք է կատարել հայ գրականությունը Եվրոպայում ներկայացնելու և Հայ դատը պաշտպանելու ուղղությամբ: Թարգմանել ու ֆրանսերեն հրատարակել է հին և նոր շրջանի հայ բանաստեղծների գործերից, որոնք ամփոփվել են "Վարդենիք Հայաստանի" (հ. 1-3, 1918-29) ժողովածուում:

Мукик · 13 Jun 07, 10:45

ԱԴԱՄԻ ՎԻՇՏԸ

Լեռներու ստորոտ, մարմանդին վրա,
Շուքին տակ ծառի մը բազկատարած,
Վճիտ առվակի մը մոտ արծաթյա,
Եվա մեղմորեն էր ընկողմանած:

Բոցակեզ արևն հորիզոնեն վեր
Կելլեր հաղթական. զեփյուռն անուշակ
Կպարզեր օդին մեջ փափուկ թևեր,
Վարդը կխնկեր, ու կերգեր սոխակ:

Բայց ո'չ արևին, ո'չ ծաղիկներուն
Կնայեր Եվա. ուժով կսեղմեր
Իր թևերուն մեջ մանկիկ մը սիրուն,
Խնձոր այտերով, խաժակն, ոսկեհեր:

Կշարժեր անդուլ մանկիկն անհանդարտ,
Խաղալով մանրիկ մատերովն իր մոր
Գանգուրներուն հետ. և ան, գոհ, զվարթ
Կհամբուրեր զայն, ժպելով անոր:

Ծառի մ' ետևեն Ադամ կ'դիտեր
Այդ պատկերն աղու և շնորհալի,
ՈՒ լուռ, տրտմությամբ լեցված, կխորհեր՝
Աչքն իր մանկիկին հառած ծաղկատի:

Հանկարծ արցունքով աչքերը լեցան,
Հառաչ մը կուրծքեն թռավ թաղծալիր,
Ճակտին զարկավ ձեռն ու շեշտով մը դառն՝
"Տե'ր, - ըսավ, - ինչո՞ւ մայր մ'ինձ չտվիր":

Мукик · 13 Jun 07, 10:46

Կուզեի որ սիրտս ըլլար
Աղվոր ծաղիկ անթառամ,
Զեղուն հյութով երկնահամ.
Եվ դուն, մեղո՛ւ օդապար,
Բաժակիս մեջ հեշտալիր,
Կյանքս հավիտյան ծըծեիր:

Հալե՛ր, հալե՛ր իմ հոգին
Եվ ըլլար ծով կապուտակ,
Ջուրերով քաղցր ու հստակ.
Եվ դուն, կարապ տափագին,
Թևերովդ լուսածի՛ր
Ծոցս հավիտյան պատռեիր:

Мукик · 13 Jun 07, 10:47

ԿՆԱԽԱՆՁԻՄ ԵՐՋԱՆԻԿ

Կնախանձիմ երջանիկ
Զգեստներուդ, որ մոտեն
Իրենց ծալքին մեջ փափկիկ
Քու մարմինդ կգրկեն:

Կնախանձիմ քու ոտքիդ
Մանրիկ քնքուշ մուճակին
Ու մանյակիդ մարգրիտ,
Որ կը պարուրե վիզդ անգին.

Կնախանձիմ սյուքերուն,
Որ մազերդ կշոյեն,
Անբիծ աստղին իսկ սիրուն,
Որ կժպտի քեզ վերեն:

Կատեմ երկինքն, ուր աչքերդ
Հափշտակված կթաղվին,
Ու մատյանը հրաշակերտ
Ու կը սուզվիս հոգևին:

Խոհերն որ քեզ կպատեն
Ու երազներն անուշակ,
Որ միտքդ ինջմե կանջատեն,
Կատեմ հեռով մը վայրագ:

Հավտա՛, Աստված իսկ կ’ատեմ,
Խորհելով որ անոր, մերթ,
Աղոթքիդ մեջ երկնաճեմ,
Կուղղես քու սիրտդ ու աչքերդ:

Мукик · 13 Jun 07, 10:48

Ծառերուն մեջ ավոտն իր վարդ
Շողեն առատ կթափե.
Երկինքն ի վար լույս մը զվարթ
Կիյնա լույս մը սատափե.

Ու քաղցրության մեջ առտըվան,
Արկա՛յն ատեն, ցավագին,
Անգութ վարդին մոտ կճվան
Երգերն անհույս սոխակին:

***

Աչքերուս մեջ շեշտակի
Նայե՛ անքթիթ
Այդ նայվածքովդ հրեշտակի
Աստեղափթիթ:

Ու հետ այդ հուր նայվածքին
Հոգիդ մեջս անցնի
Եվ թող վառե իմ հոգին
Լույսով գարունի:

Կուզեի այսպես մնամ
Երկար` աչքս հառած
Աչքիդ` մինչև որ դառնամ
Դիակ մը սառած:

***

Անձայն և աղվոր զերդ աստղ ու ծաղիկ,
Բոլոր հրապույներդ կերգեն լռելյայն:
Հոգիս կունկնդրե անոնց նվագը լայն,
Մերթ բուռն ու տենդոտ, մերթ ջինջ, խաղաղիկ:

Բուրումներու նուրբ երգը թափանցիկ
Կդայլայլեն ճոխ մազերդ դեղձան.
Ճակատդ երազուն` քնքուշ գթության
Կ’երգե տաղն աղու և մելամաղձիկ:

Երկնաշող աչքերդ հուշիկ կհծծեն
Քաղցր անուրջներուն գեղոնն հրեղեն.
Ծոծրակըդ շուշան` ծարավն հեշտանքին.

Շրթունքդ` համբույրին տենչը վարդագույն.
Ու լանջքդ` թաքուն` կմնչե լռին,
Կարոտն անվախճան փայփայանքներուն:

Мукик · 13 Jun 07, 10:59

Արևուն լո՛ւյսը կփռվի կպառկի,
Մեծատարած շղարշի մը պես ոսկի,
Իր մրափեն նոր արթնցած ծովուն վրա,
Որուն նուրբ մորթը սյուքի մ’տակ կսարսռա.

Մանրիկ-մանրիկ ալյակներուն վրա բյուր
Կցրվի լույսն ու կցանե կետեր հուր,
Որ ջուրերուն հետ կերերան անդադար`
Ցատքեցնելով փաղփեցնելով կայծեր վառ:

Եվ այդ կայծերը ջուրին վրա և օդին մեջ
Կելևէջեն շարժմամբ արագ ու անվերջ,
Միլիոնավոր ճանճիկներու պես հրեղեն
Որ լույս թռիչով մը կխլրտան, կպարեն:

Today's Posts
Last two days	Last 3 days
Last week	Today's Posts LIFE

13 Jun 07, 10:21	#1 (permalink)
Мукик Все буду молчать......... VIP Ultra Club Join Date: Mar 2007 Location: Много будете знать скоро состаритесь... Age: 45 Posts: 14,210 Blog Entries: 7 Rep Power: 33	Արշակ Չոպանյան Արշակ Չոպանյան (1872- 1954) Արշակ Հովհաննեսի Չոպանյանը ծնվել է 1872 թվականի հուլիսի 15-ին Կ. Պոլսում, մահացել է 1954 թվականի հունիսի 8-ին Փարիզում: Գրող, քննադատ, բանասեր, լրագրող, հասարակական գործիչ: Սովորել է Կ. Պոլսի Մքրուհյան դպրոցում, ապա՝ Կեդրոնական վարժարանում: Աշխատակցել է "Արևելք", "Մասիս", "Հայրենիք" պարբերականներին: 1895-ին սկսել է "Ծաղիկ" հանդեսի հրատարակությունը, լույս է ընծայել մի քանի համար և ահաբեկված համիդյան բռնություններից՝ նույն տարում փախչելով՝ հաստատվել է Փարիզում, ուր և անցկացրել է իր հետագա ամբողջ կյանքը: 1898-1911 և 1929-1949 թթ. հրատարակել է հայտնի "Անահիտ" հանդեսը: Հասարակական, լրագրական-հրատարակչական աշխատանքներին զուգընթաց զբաղվել է արվեստի, բանասիրության, գրականագիտության և գրաքննադատության հարցերով, հրապարակախոսությամբ, գրել է արձակ ու չափածո գեղարվեստական գործեր, կատարել է թարգմանություններ: Առանձնակի նշանակություն ունի Չոպանյանի քննադատական և գիտական բանասիրական գործունեությունը: Նա նորովի է մեկնաբանել հայ գրականության շատ երևույթներ: Հրատարակել է "Նահապետ Քուչակի դիւանը" 1902-ին, "Նաղաշ Հովնաթան աշուղը և Հովնաթան Հովանթանեան նկարիչը" 1910-ին, "Հայ էջեր" 1912-ին, "Հայրեններու բուրաստանը" 1940-ին և այլ ուսուսմնասիրություններ: Կազմել և լույս է ընծայել Պ. Դուրյանի (1894) և Մ. Պեշիկթաշլյանի (1907) երկերը, որոնց նվիրել է նաև ուսումնասիրություններ: Առաջինն է Գրիգոր Նարեկացու ժառանգությունը վերլուծել որպես գեղարվեստական ստեղծագործություն և նրան դրել համաշխարհային գրականության հսկաների կողքին: Անդրադարձել է գրական նոր երևույթներին՝ հաճախ առաջինը տալով դրանց հեղինակների (Վ. Թեքեյան, Սիամանթո, Դ. Վարուժան, Ե. Չարենց, Մ. Զարիֆյան և ուր.) ստեղծագործական ինքնատիպության բնութագիրը: Հոդվածներ է նվիրել նաև արվմտաևրոպական և ռուս գրողներին: Մեծ աշխատանք է կատարել հայ գրականությունը Եվրոպայում ներկայացնելու և Հայ դատը պաշտպանելու ուղղությամբ: Թարգմանել ու ֆրանսերեն հրատարակել է հին և նոր շրջանի հայ բանաստեղծների գործերից, որոնք ամփոփվել են "Վարդենիք Հայաստանի" (հ. 1-3, 1918-29) ժողովածուում:
	__________________ «Никто никого не может потерять, потому что никто никому не принадлежит.»

13 Jun 07, 10:45	#2 (permalink)
Мукик Все буду молчать......... VIP Ultra Club Join Date: Mar 2007 Location: Много будете знать скоро состаритесь... Age: 45 Posts: 14,210 Blog Entries: 7 Rep Power: 33	ԱԴԱՄԻ ՎԻՇՏԸ Լեռներու ստորոտ, մարմանդին վրա, Շուքին տակ ծառի մը բազկատարած, Վճիտ առվակի մը մոտ արծաթյա, Եվա մեղմորեն էր ընկողմանած: Բոցակեզ արևն հորիզոնեն վեր Կելլեր հաղթական. զեփյուռն անուշակ Կպարզեր օդին մեջ փափուկ թևեր, Վարդը կխնկեր, ու կերգեր սոխակ: Բայց ո'չ արևին, ո'չ ծաղիկներուն Կնայեր Եվա. ուժով կսեղմեր Իր թևերուն մեջ մանկիկ մը սիրուն, Խնձոր այտերով, խաժակն, ոսկեհեր: Կշարժեր անդուլ մանկիկն անհանդարտ, Խաղալով մանրիկ մատերովն իր մոր Գանգուրներուն հետ. և ան, գոհ, զվարթ Կհամբուրեր զայն, ժպելով անոր: Ծառի մ' ետևեն Ադամ կ'դիտեր Այդ պատկերն աղու և շնորհալի, ՈՒ լուռ, տրտմությամբ լեցված, կխորհեր՝ Աչքն իր մանկիկին հառած ծաղկատի: Հանկարծ արցունքով աչքերը լեցան, Հառաչ մը կուրծքեն թռավ թաղծալիր, Ճակտին զարկավ ձեռն ու շեշտով մը դառն՝ "Տե'ր, - ըսավ, - ինչո՞ւ մայր մ'ինձ չտվիր":
	__________________ «Никто никого не может потерять, потому что никто никому не принадлежит.»

13 Jun 07, 10:46	#3 (permalink)
Мукик Все буду молчать......... VIP Ultra Club Join Date: Mar 2007 Location: Много будете знать скоро состаритесь... Age: 45 Posts: 14,210 Blog Entries: 7 Rep Power: 33	Կուզեի որ սիրտս ըլլար Աղվոր ծաղիկ անթառամ, Զեղուն հյութով երկնահամ. Եվ դուն, մեղո՛ւ օդապար, Բաժակիս մեջ հեշտալիր, Կյանքս հավիտյան ծըծեիր: Հալե՛ր, հալե՛ր իմ հոգին Եվ ըլլար ծով կապուտակ, Ջուրերով քաղցր ու հստակ. Եվ դուն, կարապ տափագին, Թևերովդ լուսածի՛ր Ծոցս հավիտյան պատռեիր:
	__________________ «Никто никого не может потерять, потому что никто никому не принадлежит.»

13 Jun 07, 10:47	#4 (permalink)
Мукик Все буду молчать......... VIP Ultra Club Join Date: Mar 2007 Location: Много будете знать скоро состаритесь... Age: 45 Posts: 14,210 Blog Entries: 7 Rep Power: 33	ԿՆԱԽԱՆՁԻՄ ԵՐՋԱՆԻԿ Կնախանձիմ երջանիկ Զգեստներուդ, որ մոտեն Իրենց ծալքին մեջ փափկիկ Քու մարմինդ կգրկեն: Կնախանձիմ քու ոտքիդ Մանրիկ քնքուշ մուճակին Ու մանյակիդ մարգրիտ, Որ կը պարուրե վիզդ անգին. Կնախանձիմ սյուքերուն, Որ մազերդ կշոյեն, Անբիծ աստղին իսկ սիրուն, Որ կժպտի քեզ վերեն: Կատեմ երկինքն, ուր աչքերդ Հափշտակված կթաղվին, Ու մատյանը հրաշակերտ Ու կը սուզվիս հոգևին: Խոհերն որ քեզ կպատեն Ու երազներն անուշակ, Որ միտքդ ինջմե կանջատեն, Կատեմ հեռով մը վայրագ: Հավտա՛, Աստված իսկ կ’ատեմ, Խորհելով որ անոր, մերթ, Աղոթքիդ մեջ երկնաճեմ, Կուղղես քու սիրտդ ու աչքերդ:
	__________________ «Никто никого не может потерять, потому что никто никому не принадлежит.»

13 Jun 07, 10:48	#5 (permalink)
Мукик Все буду молчать......... VIP Ultra Club Join Date: Mar 2007 Location: Много будете знать скоро состаритесь... Age: 45 Posts: 14,210 Blog Entries: 7 Rep Power: 33	Ծառերուն մեջ ավոտն իր վարդ Շողեն առատ կթափե. Երկինքն ի վար լույս մը զվարթ Կիյնա լույս մը սատափե. Ու քաղցրության մեջ առտըվան, Արկա՛յն ատեն, ցավագին, Անգութ վարդին մոտ կճվան Երգերն անհույս սոխակին: * Աչքերուս մեջ շեշտակի Նայե՛ անքթիթ Այդ նայվածքովդ հրեշտակի Աստեղափթիթ: Ու հետ այդ հուր նայվածքին Հոգիդ մեջս անցնի Եվ թող վառե իմ հոգին Լույսով գարունի: Կուզեի այսպես մնամ Երկար` աչքս հառած Աչքիդ` մինչև որ դառնամ Դիակ մը սառած: * Անձայն և աղվոր զերդ աստղ ու ծաղիկ, Բոլոր հրապույներդ կերգեն լռելյայն: Հոգիս կունկնդրե անոնց նվագը լայն, Մերթ բուռն ու տենդոտ, մերթ ջինջ, խաղաղիկ: Բուրումներու նուրբ երգը թափանցիկ Կդայլայլեն ճոխ մազերդ դեղձան. Ճակատդ երազուն` քնքուշ գթության Կ’երգե տաղն աղու և մելամաղձիկ: Երկնաշող աչքերդ հուշիկ կհծծեն Քաղցր անուրջներուն գեղոնն հրեղեն. Ծոծրակըդ շուշան` ծարավն հեշտանքին. Շրթունքդ` համբույրին տենչը վարդագույն. Ու լանջքդ` թաքուն` կմնչե լռին, Կարոտն անվախճան փայփայանքներուն:
	__________________ «Никто никого не может потерять, потому что никто никому не принадлежит.»

13 Jun 07, 10:59	#6 (permalink)
Мукик Все буду молчать......... VIP Ultra Club Join Date: Mar 2007 Location: Много будете знать скоро состаритесь... Age: 45 Posts: 14,210 Blog Entries: 7 Rep Power: 33	Արևուն լո՛ւյսը կփռվի կպառկի, Մեծատարած շղարշի մը պես ոսկի, Իր մրափեն նոր արթնցած ծովուն վրա, Որուն նուրբ մորթը սյուքի մ’տակ կսարսռա. Մանրիկ-մանրիկ ալյակներուն վրա բյուր Կցրվի լույսն ու կցանե կետեր հուր, Որ ջուրերուն հետ կերերան անդադար` Ցատքեցնելով փաղփեցնելով կայծեր վառ: Եվ այդ կայծերը ջուրին վրա և օդին մեջ Կելևէջեն շարժմամբ արագ ու անվերջ, Միլիոնավոր ճանճիկներու պես հրեղեն Որ լույս թռիչով մը կխլրտան, կպարեն:
	__________________ «Никто никого не может потерять, потому что никто никому не принадлежит.»

VIP Forums Muzblog Chat Games Gallery. Форум, муздневники, чат, игры, галлерея.

Literature and Culture Literature – are news, that will never become out of date. (Ezra Pound) When everything is forgotten, culture remains. (Edward Errio)

Արշակ Չոպանյան