Join Date: Jan 2007
Location: Nederland
Age: 41
Rep Power: 20 
|
ԳՈՂԳՈԹԱՅԻ ԾԱՂԻԿՆԵՐ
(Շարունակելի)
13. ՊԱՏԳԱՄԱՎՈՐՆԵՐՍ
Ֆերրա՜րա… երբ քու ամայի պալատներդ
քար քարի վրա չմնան`քերթողի մը բանտը
փառքիդ մեծագույն տիտղոսը պիտի ըլլա:
ԼՈՐՏ ՊԱՅՐԸՆ
«Ըսե՛, ծիծեռնա՛կ,
Ճանճ մը կըտուցիդ կ’երթաս ծաղկավետ ո՞ր այգեստաներ.
Ո՞ր աշտարակն է` որ գաղջ արևու մեջ է ընկըղմեր.
Ըսե՛, ծիծեռնա՛կ»:
–Մետեխի բանտին պատին նորոգել կ’երթամ բույնս ամա`
Որուն մեջ ձյո՛ւն է տեղացեր ձմեռն, ու այնտեղ հիմա
Օձ մը ծըվարած, գլուխը պոչին տակ, լուռ կը մըրափե:
Օձի շապիկով կ’երթամ կարկըտել բույնըս կանեփե:
«Ա՜խ, գընա՛, ծիծա՛ռ, երգը կըտուցիդ:
Միայնության մեջ մեծ եղբայր մ’ունինք մենք հոն կալանված.
Թեզաններն ի վար կը հոսեն թոքերն արյուն մ’անձնուրաց,
Հաց մ’են դրեր իր քով, մոխիրո՜րով թըրուն, դառնահամ բըլիթ,
Եվ կուժ մ’որուն մեջ ծըռած կ’արտասվեն մողեզներ դեղին:
Ծիծա՛ռ, շող մը տար լուսնեն` որ օծե բիբերն անժըպիտ,
Երգ մ’որ ըսփոփե հոգին` ուր տրոփեց հողը մայր Երկրին:
Ա՜խ, գընա՛, ծիծա՛ռ, համբույրըս կտուցիդ»:
«Ըսե՛, իմ կըռո՛ւնկ,
Դեպի հորիզոն նետի պես սլաքած վիզըդ բոցեղեն`
Այսպես ո՞ւր կ’երթաս ուրախ կրկռոցով երդիքիս վրայեն.
Ըսե՛, իմ կըռո՛ւնկ»:
–Կովկասը լիճեր ունի` որոնց մեջ եղեգներ ջով ջով
Բարձըր ուռճացած արև կը շնչեն փրփրուն կատարով:
Ու լըքվածներու տընակներ կան հոն` որոնք կը բաղձան`
Որ իրենց շեմին երգեմ, իրիկունն, երգերս ըսփոփման:
Ա՜խ, գընա՜, կըռո՜ւնկ, հույսը կըտուցիդ:
Բայց բանտի մ’երդին պահ մը ամփոփե թևեըդ հոգնած:
Հոն Արվեստի քուրմ մը կա` որ նվագեց Վիշտն համատարած
Ըստեղնաշարին վըրա աստղերուն` մատերով վըճիտ:
Արդ իր գանկին ջահն արյուն կը ծեփե պատերն Ոճրի Տան:
Կըռո՛ւնկ, պըսակ տար ի ջախջախ քնարին սա ճյուղը փըթիթ
Զոր մենք ամենքնիս օծանեցինք մեր ողբովն հավիտյան:
Ա՜խ, գընա՛, կըռո՛ւնկ, արցունքըս կտուցիդ:
Ըսե՛, արագի՛լ,
Գորտ մը, զմրուխտի նըման, բերնիդ մեջ ո՞ւր կու տաս խույս.
Ո՞ւրտեղ օգոստոսն իրենց փոսերեն իժերն հանեց դուրս,
Ըսե՛, արագի՛լ:
–Հեռո՜ւն, կը տեսնեմ գլուխներն ադամանդ լեռներուն Կավկաս`
Որոնց կողերեն ձորերը կ’հոսի արևն հըրամազ:
Գարունն է պճներ հոն հարսի նըման բարտի մը վըսեմ.
Իր սոսափյունին մեջ բույնս ուռիով ես պիտի հյուսեմ:
Ա՜խ, գնա՛, արագի՛լ, կարոտը կըտուցիդ:
Հոն կապանքի տակ Հայրենիքն ունի հանճար մ’ողջակեզ:
Գրիչը մատերուն մեջ խորտակեցին ճառագայթի պես:
Արագի՛լ, վրայեդ փետուր մը ձգե, բանտն իր մահառիթ`
Ուր ան օրե օր իր գերեզմանին համար կ’հասուննա:
Ի՜նչ փույթ թե խլված փետուրեն` թևադ այդ արյունի շիթ շիթ.
Անով հաղթանակն ան պիտի գըրե իր Ուխտին հըսկա:
Ա՜խ, գնա, արագի՛լ, սիրտըս կըտուցիդ:
Ըսե՛, խրոխտ բազե՛.
Ճեղքելով անտառը կայծակներուն, ամպերուն խորեն,
Ինչ կատարի վրա կ’երթաս քըթվըտել պորտըդ լուսեղեն.
Ըսե՛, խրոխտ բազե՛:
–Ռուս հորիզոնեն գաղթող մրրիկներն ինձ հոտը բերին,
Հոտ դիակներու, հունտերը կարմիր բեղուն ժանտախտին:
Հըզոր թըռիչներես վար գաղջ արյուններ ես անձրևելով`
Կ’երթամ արածիլ մարդկային բիբերն ու սիրտերն համով:
Ա՜խ, գընա՛, բազե՛, կայծակը կտուցիդ…
Բայց մեռելներն այդ` զոհերն են լույսի. անոնց մի՛ դըպչիր.
Սիրտեր` որ վրեժեն չեն գիտեր պաղիլ. անոնց մի՛ դըպչիր:
Այլ այնտեղ Պայքարն Առաքյալ մ’ունի բանտին մեջ կրանիթ.
Թևերովդ հուժկու զա՛րկ, փըշրե՛ խախամն իր լուսամուտին,
Եվ շանթը կտուցիդ` Հույսն երգե՛` թառած իր ուսին վըճիտ:
Ըսե՛ թե շուտով մենք պիտի կանգնենք արձանն իր փառքին:
Ա՜խ, գընա՛, բազե՛, դափնի՜ մը կտուցիդ:
14. ՄԵՌՆՈՂ ԲԱՆՎՈՐ
Քամին կ’ոռնա ու տընակն իր հիմերեն կը ցընցե
Իբրև ահեղ դամբարան:
Ծյուրախտավոր բանվոր մ’հոն կը վախճանի մազկըռինչ`
Խարին վրա հոտևան:
Հանո՜ւն պատառ մը հացի` գործատան մեջ թաղեց ան
Ճառագայթներն հոգիին.
Տըվավ փերթ փերթ որ ուտեն մեքենաները վիշապ
Միսերն հուժկու կըռնակին:
Անիվներուն ակռաներն ողնածուծո՛վն օծանեց,
Եվ սըրբեց իր մազերով.
Հընոցին դեմ` մերկալանջ, ժահրոտ օդին մեջ` մըղձկուկ
Ապրեցավ միշտ մեռնելով:
Արդ տապալող նոճիի հանգույն բան մ’է այդ տըղան,
Այդ հա՛ղթ ռամիկն երբեմնի:
Երկաթներու հետ պայքար մ’եղավ իր կյանքն հարատև.
Արդ կը փըշրի զերդ վանի:
Գերեզմանին դեղին հո՛ղն իր աչքերուն վրա կապույտ
Սըփռեր է Մահն անժըպիտ.
Մեղրամոմի պես մարմինն ահավասիկ կը հալի
Մատերն ի վար շիթ առ շիթ:
Ի զո՜ւր գարունն երազեց, և հովերուն մեջ ազատ
Կաղնիացումն հասակին.
Ի զո՜ւր տենչաց երգով լի շրթունքներն իր երկարել
Աղբյուրներու ջինջ ակին:
Արևուն տեղ` դալկություն, շուշաններու տեղ` մըրուր
Պըսակեցին ճակատն իր:
Սիրո երգին փոխարեն` եկավ փըրփրիլ շըրթունքին
Հըրատապ հազ մը կարմիր:
Արդ կը հազա՜, կը հազա՜ իր զոհի գլուխը դրած
Ծոցին մեջ մո՛րն աղեկե՜զ`
Որուն կուրցա՛ծ աչքերն իսկ արտասուք կը բըղխին`
Հողեն պըտղող ջուրին պես:
Վար կը կախվի սընարեն Հիսուսի խաչը կարմիր,
Բայց ճակատին վրա չինկած
Շիթ մ’Արյունեն փրկության-որ սառե՜ր է խաչին վրա–
Ինք կը մեռնի, վաստակած:
Քամին կ’ոռնա ու տընակն իր հիմերեն կը ցընցե
Իբրև ահեղ դամբարան…
Ու սև կատուն տընակին կը մըլավե՜ խելահեղ
Ճանկըռթելով շեմքը դրան:
15. ԽԱԲՎԱԾ ԿՈՒՅՍԵՐ
Կ’աշխատեիք հյուղակին մեջ, ճըրագին տակ արդար,
Հարուստներուն պատմուճան, մերթ ալ պատանք կարելով.
Ասեղն հյուծած մատներուդ միջև ցուրտեն կը սարսռար…
Հոգինիդ էր անվըրդո՜վ:
Բայց հեշտությունն ամբարիշտ կը դավեր քա՛ղցը ձերին,
Եվ ծախեց ձեր հոգիները` գընելով մարմիննիդ:
Անմեղությունն անպաշտպան` կուրություն մ’է երկնային`
Զոր խաբեցին ուխտն ու ժպիտ:
Օ՜, այն հարուստ պարոններն, այն հըտպիտները շըքեղ,
Որոնք ոսկի ցանեցին` որ բոզությունը հըձեն,
Ձեր հյուղերեն ներս մըտան սիրահարի պես անմեղ,
Եվ դուրս ելան քըրքջալեն:
Ձեր սիրտն անոնց համար լո՛լ բաժակ մ’եղավ գինիի`
Զոր, պարպելե վերջ, հարբածը կը կոտրե հաճույքով:
Ու օր մ’ալ երբ մայր եղաք` անոնք ըրին ձեզ այրի
Արցունքներու մեջ թողլով:
Եվ փողոցնե՜րը ինկաք. Դուք օր մ’ազնիվ բյուրեղներ,
Կոխոտվելով մարդերեն` եղած էիք այժըմ ցեխ:
Սակայն ոճիրն հըտպիտին արգանդնուդ մեջ գոհար մ’էր,
Եվ կը մեծնար սիրազեղ:
Դուք կոչվեցած Գաթինա, և կամ Ֆանթին արտալած`
Որ պաշտպանեց բոզությամբ իր մայրությունը անզեն.
Մարգարիտա կոչվեցաք` Դըժոխքեն իսկ պըղծըված,
Մարիամ` եղծված Երկինքեն:
Ես կը տեսնեմ ձեզմե մին կեցած ահա հորին քով:
Սըրտաճըմլիկ փորին վրա կիներ ծածուկ կը ժըպտին:
Իրմե հեռուն կը խուսեն կույսերն անբիծ` զինք թողլով
Իր դույլին հետ` առանձին:
Ահա ուրիշ մը լըքված` խավարներուն մեջ հյուղին…
Կը հանդերձե նորածինն իր վարսերով տըխրաշուք.
Քըքույշ բերնին կը ճըմլե ծիծերն, ուրկե կը ծորին
Կաթերու տեղ` արտասուք:
Խարտիշուհի մ’հերատո՜ւկն ահա կ’ըլլա փողոցին,
Եվ իր սերը կը դընե հացի մ’համար գըրավի:
Ու օր մ’ալ` երբ ճարահատ` դուռը զարնե բոզնոցին,
Դըժո՛խքն իրեն կը բացվի:
Եվ դուք, ծեփած սընգույրով բոլոր ամոթն այտերնուդ,
Ահա կ’անցնիք բյուրավոր տըռփանքներուն ընդմեջեն.
Ա՛լ միսերնիդ կը լըկտան` բաց ի ձերին մայրագութ
Նվիրագործված ըստներեն:
Ես կ’արտասվեմ ձեր վրա, ո՛վ տարաբախտ իմ Քույրեր.
Ես ձեր այպանքը կու լամ` աչքերս այպեն փակելով.
Գինետան հույր տակառին կատարն եք դուք պըսակեր
Ձեր կուսության պըսակով:
Զազրաթորմի ձեր մազերն հոգվույս վըրա կը սողան`
Շընչելով քեն մ’արյունիս, օձերու պես թունավոր.
Եվ ես քենո՛վ կ’անիծեմ դարուս կավատ Մարդկության
Ոսկի Հորթերը բոլոր:
(Շարունակելի)
|
